Choć niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, szyby i okna w nowoczesnych autach pełnią wiele funkcji, a zastosowana w nich technologia może być naprawdę fascynująca.
Przebieg produkcji oraz wymagania prawne i funkcjonalne pozostają zasadniczo niezmienione od dziesięcioleci, jednak dziedzina szkła oraz okien ewoluuje i nieustannie odkrywa nowe horyzonty.
Trochę historii
Szkło pojawiło się w autach na początku XX wieku, a pierwsze szyby były zupełnie proste. Bezpieczne szkło laminowane zaczęto stosować w latach 30-tych XX wieku, a zaokrąglone szyby w latach 50-tych. Innowacje te przyjęły się bardzo szybko: podczas gdy przednia szyba Škody 1200 z 1952 r. była wykonana z dwóch płaskich tafli, Škoda 440 Spartak z 1955 r. miała już zaokrąglone przednią i tylną szybę. Znaczna część technologii została zatem opracowana wiele dekad temu. Nie zmieniły się także najważniejsze funkcje szyb: gwarancja dobrej widoczności i bezpieczeństwa, a także pomoc w osiągnięciu komfortu termicznego. Przez lata zmianie uległ jednak sposób ich montażu w nadwoziu pojazdu. W przeszłości szkło mocowano na gumowej uszczelce, a dziś jest ono osadzane za pomocą specjalnych, elastycznych klejów.
Dwa rodzaje szkła
Obecnie w samochodach stosowane są zasadniczo dwa podstawowe rodzaje szkła: jednowarstwowe hartowane i laminowane. Pierwsze z nich jest stosowane głównie w szybach bocznych czy w otwieranych częściach szyberdachów. Rozpada się ono na niewielkie odłamki, które stanowią znacznie mniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa pasażerów niż duże, ostre fragmenty klasycznego szkła. Drugi rodzaj - szkło laminowane - składa się zasadniczo z trzech części: dwóch warstw szkła oraz cienkiej folii pomiędzy nimi. Ten rodzaj nie rozsypuje się na kawałki podczas stłuczenia, jest więc stosowany bez wyjątku w szybach przednich. Szkło laminowane może być również stosowane na szybach bocznych i tylnych, zazwyczaj w celu poprawy izolacji akustycznej.
Obecnie produkowane szyby mogą mieć bardzo złożone kształty, ale im bardziej są skomplikowane - tym wyższa ich cena. Jednocześnie, im większe zakrzywienie, tym bardziej zniekształcony widok, a parametry te są oczywiście starannie kontrolowane przez ekspertów Škody. Pod względem jakości widoczności producent przestrzega surowych standardów Grupy Volkswagen, które są nawet bardziej rygorystyczne niż obowiązujące przepisy.
Najważniejsza zasada: przejrzystość
Według przepisów szyby przednia i boczne z przodu muszą mieć co najmniej 70% przejrzystości. W związku z tym nie mogą być przyciemniane. Pewien poziom nieprzezroczystości (do 30%) wynika z samego materiału szyby oraz prawdopodobnie technologii podgrzewania. Przednia szyba musi zapewniać dobrą widoczność nie tylko dla kierowcy, ale także dla wszelkich kamer i czujników pod nią zamontowanych. Jest też ważną powierzchnią „projekcyjną” dla nowoczesnych wyświetlaczy head-up. W szybach przednich znajduje się specjalna folia, która kompensuje podwojenie obrazu, znane również jako „ghosting”. Do zniekształcania obrazu nie powinien przyczyniać się również kształt szyby.
Szyby przyciemniane
Przyciemniane szyby mają zapewnić pasażerom komfort. Zbyt ciemne okna mogą jednak skutkować półmrokiem wewnątrz auta. Eksperci Škody musieli mieć to na uwadze m.in. w przypadku projektowania pakietu Sunset. Przyciemniania dokonuje się na dwa sposoby: poprzez dodanie kolorowego pigmentu bezpośrednio do stopionego szkła lub poprzez użycie kolorowej folii, która tworzy wewnętrzną warstwę laminowanego szkła.
Zabawa z szyberdachem
Jednym z obszarów, w którym nie obowiązują ścisłe przepisy dotyczące przezroczystości są szyberdachy. Panoramiczne okno dachowe powinno sprawiać, że wnętrze jest przewiewne, ale jednocześnie musi w jak największym stopniu chronić przed nadmiernym nagrzewaniem. Rolety są tylko częściowym rozwiązaniem w tym zakresie, dlatego wiele aut nie posiada ich już w wyposażeniu. Nowoczesny, panoramiczny szyberdach, dostępny w serii modelowej Enyaq, zapewnia ochronę termiczną wnętrza dzięki cienkiej, metalowej warstwie wewnątrz laminowanej struktury. Powłoka ta odbija promienie słoneczne i lepiej chroni wnętrze przed przegrzaniem. Dodatkowo, na wewnętrzną stronę szyby nałożono specjalną warstwę antyrefleksyjną.
Wraz z panoramicznymi szyberdachami producenci wprowadzają różne innowacje. Najnowsze osiągnięcia to okna, które można przyciemnić lub rozjaśnić w zależności od aktualnej sytuacji i życzeń pasażerów. Takie szyby z pewnością zobaczymy w samochodach marki Škoda w najbliższej przyszłości.
Długotrwała praktyczność
Jeśli szyba nie pęknie, jej żywotność jest w zasadzie nieograniczona. Szyby samochodowe nie wymagają specjalnej konserwacji. Wystarczy regularnie sprawdzać wycieraczki i w razie potrzeby czyścić je lub wymieniać, aby drobne cząsteczki kurzu i małe kamienie nie porysowały szkła. Tego rodzaju uszkodzenia są praktycznie niemożliwe do naprawienia i mogą być oznaczone jako usterka podczas przeglądu samochodu.
Autor: Skoda Auto
